LAN MERKATUA
A. EUSTAT – BJSI*
BATEZ BESTEKOA
BATEZ BESTEKOA 2014
BATEZ BESTEKOA 2015
II 2015
III 2015
IV 2015
I 2016
Jarduera-tasa
Tasa %
57,3
57,6
57,5
57,1
milakotan
1.049,6
1.054,8
1.054,6
1.063,0
1.049,7
1.045,3
Langabezia-tasa
16,1
15,4
15,2
14,8
14,7
14,4
169,0
161,9
160,1
156,0
154,8
150,7
Gizonezkoen langabezia-tasa
16,3
15,6
15,9
14,6
90,8
87,0
89,3
81,2
84,6
Emakumezkoen langabezia-tasa
15,1
14,2
14,1
78,3
74,9
70,9
74,8
70,2
69,5
Gazteen langabezia-tasa
38,2
35,2
35,4
33,8
34,9
34,1
18,6
16,2
Lan-tasa. Aldaketa-tasa
Urte arteko ald.
-0,4
1,4
1,8
1,5
1,0
880,6
882,9
894,5
896,1
894,9
894,6
Otsaila 2016
Martxoa 2016
Apirila
2016
Maiatza 2016
B. Erregistratutako langabezia (LANBIDE-SEPE)
Urteen art. aldak.
-2,1
-6,7
-9,6
-10,2
-8,9
-8,4
Mila
171,7
160,2
154,6
153,9
152,5
148,0
C. Langabezia-prestazioaren onuradunak
-11,8
-15,3
-16,2
-16,4
-15,4
:
78,9
66,8
59,9
57,7
56,2
D. Afiliazioa Gizarte Segurantzan
0,3
2,0
1,7
2,1
2,5
1,9
871,3
888,3
897,3
900,3
907,8
912,4
PREZIOAK, SOLDATAK ETA KOSTUAK
A. PREZIOAK
Urte arteko aldaketa
Aurkibid 2014
Aurkibid. 2015
KPI – INE (2011 Oinarria)
104,1
-0,5
-0,7
IPRI-EUSTAT (2010 Oinarria)
108,8
105,9
-2,0
-4,1
-4,9
-4,0
ICCE – EUSTAT (2010 Oinarria)
102,4
101,6
-0,3
-0,6
B. SOLDATA HAZKUNDEA**
Metatua
MET. 2014
MET. 2015
Urtarrila 2016
Indarrean dauden hitzarmenak
0,74
0,68
1,04
1,02
Urtean zehar sinatutako hitzarmenak
0,48
0,78
1,39
1,36
1,35
1,28
C. LAN KOSTUEN ALDAKETA (%)
Guztizko kostua (langilea/hilabetea)
-1,0
-0,8
-1,2
Soldata-kostua (langilea/hilabetea)
0,2
-1,1
(*) BJSko metodología berriarekin eguneratua. 2015 eta 2016ko datuak behin-behinekoak dira.
(**) EAEn erregistratutako hitzarmen kolektiboak.
Iturria: EUSTAT, CRL, INE eta LANBIDE erakundeen datuekin eta Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren datuekin landua. 2016-06-27ko datuak
Osasun alorreko eta gizarte-zerbitzuen alorreko jardueren ostean, manufaktura-industria izan da maiatzean afiliazio-hazkunderik handiena izan duen azpisektorea. Hori dela bide, azpisektore hau da Euskadiko enplegu-iturri nagusia, Gizarte Segurantzan alta hartuta dauden langileen % 19,3a hartzen baitu.
2016ko maiatzean, Lanbide – Euskal Enplegu Zerbitzuak guztira 148.013 pertsona langabetu erregistratu zituen EAEn (iaz baino % 8,4 gutxiago, Estatuan % -7,7ko erorialdia gertatu zen aldian). Erregistratutako pertsonei dagokienez, % 46,9 gizonezkoak dira, eta % 53,1, berriz, emakumezkoak. Horrezaz gainera, pertsona langabetuen % 6,1ek 25 urte baino gutxiago ditu (% 8,3 da Estatuko ratioa). Beste alde batetik, aurreko hilean baino 4.548 pertsona langabetu gutxiago erregistratu dira. Apirilari dagokionez, langabeziak behera egin zuen sektore guztietan. Erorialdirik handiena zerbitzuen sektorean gertatu zen (-3.447), eta ondorik, industria eta eraikuntza arloetan (605 eta 499 pertsonaren jaitsierekin, hurrenez hurren); nekazaritza sektoreak, berriz, 114 pertsona galdu zituen. Aitzitik, hazi egin da inoiz enplegurik izan gabe inskribatu diren pertsonen kopurua (16.411 pertsona dira guztira, apirilean baino 147 pertsona gehiago).
Bestalde, EUSTATek Jardueraren Araberako Biztanleriari buruz egin duen Inkestaren (BJA) azken datuek erakusten dutenez (datu horiek 2016ko lehen hiruhilekoari dagozkio), langabezia-tasak behera egin zuen martxoan % 14,4ra arte (% 14,7koa izan zen aurreko hiruhilekoan); portzentaje horiekin erkatuz, 28ko EBren ratioa % 8,9koa da, eta Espainiakoa, berriz, % 20,4koa (datu hauek EUROSTATek eman zituen eta otsailari dagozkio).
Gizarte Segurantzako afiliazioari dagokionez, Euskadin alta hartua duten pertsona afiliatuen kopurua 912.394 lagunekoa da aurtengo maiatzean, hau da, iaz baino % 1,9 gehiago. Urtarriletik aurrera, % 2 inguruko urte arteko batez besteko hazkundeari eutsi zaio; hain zuzen ere, hori berori izan zen 2015. urtean 2014koaren aldean erregistratu zen hazkundea. Jarduera arloen araberako joerak aztertu ostean, esan behar da hazi egin direla arlorik gehienak, halako moldez non, 2015eko maiatzarekin erkatuz, 2.000 pertsona baino gehiago afiliatu baitira osasun alorreko eta gizarte-zerbitzuen alorreko jardueretan (+2.777), manufaktura-industrian (+2.331), lanbide eta zientzia arloko jardueretan (+2.167) eta ostalaritzan (+2.173). Bilakaera honen ondore gisa, manufaktura-industria da gure Erkidego honetan enplegurik gehien sortu dituen sektorea (afiliazioaren % 19,3 EAEn eta % 25,4 Araban), eta ondoren, Merkataritza (% 15,5) eta osasun alorreko eta gizarte-zerbitzuen alorreko jarduerak datoz (alta hartua duten afiliatuen % 9,9).
Beste alde batetik, 2016ko apirilean (eskura dugun azken datua), aurreko hilaren aldean, 1.500 pertsona gutxiagok jasotzen zituzten langabezia-prestazioak (% 15,4ko gutxipena urte arteko tasari doakionez). Hil horretan, SEPEren erregistroko datuen arabera, EAEn 56.177 pertsonak jasotzen zituzten prestaziook; pertsona horietatik, % 54,8k ordaindutakoaren araberako prestazioa jasotzen dute, % 39,3k langabezia-sorospena eta % 5,8ko, berriz, Gizarteratzeko Errenta Aktiboa. Halaber, 60 pertsonak (% 0,1ek) “Enplegua Aktibatzeko Programa”ren onura jasotzen dute[1]. Gure Autonomia Erkidegoan, ordaindutakoaren araberako prestazioaren batez besteko zenbatekoa 871,90 eurokoa da, hots, Estatu osorako batez besteko prestazioa baino % 8,8 handiagoa.
Kontsumoari dagozkion prezioek beheranzko joerari eutsi diote maiatzean. Hil horretako urte arteko portzentajea % 0,7 jaitsi da (Estatuko batez bestekoari dagokionez, - % 1), funtsean etxebizitza arloak (- % 6,4), garraioak (- % 4,6) eta aisia eta kultura arloak (- % 2,2) eraginda. Ordea, gora egin dute elikagaien eta alkoholik gabeko edarien prezioek (+ % 2), eta bai komunikazioen arloko prezioek ere (+ % 1,8).
Azkenik, lan-kostuari buruzko hiru hileroko inkestari dagozkion azken datuak 2016ko lehen hiruhilekoari doazkio. Inkesta horren arabera, euskal enpresen guztirako lan-kostuak % 1,2 jaitsi ziren 2015eko lehen hiruhilekoaren aldean (batez beste, - % 0,2 Estatuan); kostuok, batez beste, 2.837,22 eurokoak dira langileko eta hileko (zenbateko hori Estatuko batez besteko kopurua baino % 14,3 altuagoa da). Bestalde, soldata-kostuak (horien barruan sartzen dira oinarrizko soldata, osagarriak, aparteko orduen karizko ordainsariak, aparteko ordainsariak eta ordainsari atzeratuak), EAEn, hileko 2.094,68 eurokoak dira (zenbateko hori iazkoa baino % 1,1 baxuagoa da).
[1] Aldi baterako eta aparteko programa da, iraupen luzeko pertsona langabetuentzat xedaturik dagoena. Programa horretan, Enpleguaren arloko Zerbitzu Publikoek kudeatzen dituzten enplegurako eta lan-bitartekaritzarako politika aktiboak jasotzen dira, lan-merkatura itzultzeko aukerak gehitzeko xedez; horrezaz gainera, SEPEk kudeatzen duen diru-laguntza ere eskaintzen du, enplegua aktibatzeko aipatu politiketan parte hartzearekin loturik dagoena. 16/2014 Errege Lege Dekretua, abenduaren 19koa, Enplegua Aktibatzeko Programa araupetu duena.